วิธีเล่นไพ่นกกระจอก ™ เกม Mahjong ฉบับสมบูรณ์ เข้าใจง่าย
ไพ่นกกระจอก Mahjong คืออะไร
ไพ่นกกระจอก คือ เกมไพ่ Mahjong ยอดนิยมที่เล่นกันทั่วโลก มีต้นกำเนิดจากประเทศจีนและแพร่หลายไปทั่วเอเชียตะวันออก เกมไพ่นกกระจอกเป็นเกมที่ต้องใช้ทักษะการวางแผนและกลยุทธ์ในการเล่น ผู้เล่นจะต้องพยายามรวบรวมไพ่ให้ได้ชุดไพ่ที่ถูกต้องตามกฎกติกาที่กำหนดไว้ ผู้เล่นคนแรกที่รวบรวมชุดไพ่ได้ครบก่อนเป็นผู้ชนะ
ประวัติความเป็นมา
ไพ่มาจองมีประวัติความเป็นมายาวนาน เชื่อกันว่ามีต้นกำเนิดจากประเทศจีนในช่วงศตวรรษที่ 9 โดยสันนิษฐานว่าพัฒนามาจากเกมกระดานที่ใช้ไม้ไผ่หรือกระดูกสัตว์เป็นอุปกรณ์ในการเล่น ต่อมาในศตวรรษที่ 12 ไพ่นกกระจอก ได้แพร่หลายไปทั่วเอเชียตะวันออกและได้รับความนิยมอย่างมากในหลายประเทศ เช่น จีน ญี่ปุ่น เกาหลี ไต้หวัน ฮ่องกง และสิงคโปร์
อุปกรณ์การเล่น
ไพ่นกกระจอก ประกอบด้วยไพ่ทั้งหมด 136-144 ใบ แบ่งออกเป็น 3 ชุด ชุดละ 48 ใบ แต่ละชุดประกอบด้วยไพ่ 13 ประเภท ดังนี้
- ไพ่ตัวเลข (1-9) จำนวน 9 ใบ
- ไพ่ดอก (วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยมจัตุรัส ไม้กางเขน) จำนวน 9 ใบ
- ไพ่พิเศษ (มังกร นก ดอกไม้ ไม้) จำนวน 4 ใบ
- ไพ่นกกระจอกมีรูปแบบและสีสันที่แตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ ไพ่นกกระจอกแบบจีนมีรูปแบบที่เรียบง่าย ไพ่นกกระจอกแบบญี่ปุ่นมีสีสันสดใส ไพ่นกกระจอกแบบเกาหลีมีรูปแบบที่แปลกตา
การเรียงลำดับไพ่จากต่ำไปสูง
- ไพ่เดี่ยว (单张) หมายถึง ไพ่ที่มีตัวเลขหรือตัวหนังสือเพียงตัวเดียว
- ไพ่คู่ (对子) หมายถึง ไพ่ที่มีตัวเลขหรือตัวหนังสือเหมือนกันสองใบ
- ไพ่เรียงสาม (顺子) หมายถึง ไพ่ที่มีตัวเลขหรือตัวหนังสือเรียงต่อกันสามใบ
- ไพ่เรียงสามแบบพิเศษ (刻子) หมายถึง ไพ่ที่มีตัวเลขหรือตัวหนังสือเรียงต่อกันสามใบ แต่มีไพ่ใบที่ซ้ำกันอยู่ด้วย
- ไพ่สี่ใบแบบพิเศษ (杠) หมายถึง ไพ่ที่มีตัวเลขหรือตัวหนังสือเหมือนกันสี่ใบ
- ไพ่มังกร (一条龙) หมายถึง ไพ่เรียงสามแบบพิเศษที่เรียงต่อกันจาก 1 ถึง 9
- ไพ่สี่ใบแบบพิเศษแบบพิเศษ (杠上花) หมายถึง ไพ่สี่ใบแบบพิเศษที่ประกอบด้วยไพ่มังกร
กติกา
กติกาการเล่นเกมไพ่มาจองมีหลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับประเทศและภูมิภาคที่เล่น โดยทั่วไปแล้ว กติกาการเล่นไพ่นกกระจอกมีดังนี้
- ผู้เล่นแต่ละคนจะได้รับไพ่จำนวน 13 ใบ
- ผู้เล่นจะต้องพยายามรวบรวมไพ่ให้ได้ชุดไพ่ที่ถูกต้องตามกฎกติกาที่กำหนดไว้
- ชุดไพ่ที่ถูกต้องได้แก่
- ชุดไพ่ตัวเลขเรียงลำดับกันตั้งแต่ 1 ถึง 9
- ชุดไพ่ดอกเรียงลำดับกันตั้งแต่ วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยมจัตุรัส ไม้กางเขน
- ชุดไพ่พิเศษ 4 ประเภท (มังกร นก ดอกไม้ ไม้)
- ผู้เล่นคนแรกที่รวบรวมชุดไพ่ได้ครบก่อนเป็นผู้ชนะ
วิธีการเล่นไพ่นกกระจอก
การเล่นไพ่นกกระจอกพื้นฐานสากล
- ผู้เล่นแต่ละคนจะนั่งล้อมวงกัน ผู้เล่นที่นั่งทางทิศตะวันออกจะเป็นเจ้ามือ
- เจ้ามือจะทำการแจกไพ่ให้ผู้เล่นแต่ละคนจำนวน 13 ใบ
- ผู้เล่นแต่ละคนจะพยายามรวบรวมไพ่ให้ได้ชุดไพ่ที่ถูกต้องตามกฎกติกาที่กำหนดไว้
- ผู้เล่นสามารถวางไพ่ลงบนโต๊ะได้หากไพ่ที่ตนมีสามารถรวมกับไพ่ที่อยู่บนโต๊ะเป็นชุดไพ่ที่ถูกต้อง
- ผู้เล่นสามารถขอไพ่จากผู้เล่นคนอื่นได้หากไพ่ที่ตนต้องการไม่มีอยู่บนโต๊ะ
- ผู้เล่นคนแรกที่รวบรวมชุดไพ่ได้ครบก่อนเป็นผู้ชนะ
ไพ่นกกระจอกสามารถเรียงไพ่ได้หลายแบบ ดังนี้
- เรียงไพ่แบบธรรมดา คือเรียงไพ่ตามชนิดของไพ่ที่กำหนด เช่น เรียงไพ่เรียง เรียงไพ่ชุด หรือเรียงไพ่มังกร
- เรียงไพ่แบบพิเศษ คือเรียงไพ่โดยใช้ไพ่พิเศษ เช่น เรียงไพ่มังกร 3 ชุด หรือเรียงไพ่ดอกไม้ 2 ชุด
การกินไพ่
ผู้เล่นสามารถกินไพ่ของผู้เล่นคนอื่นได้ โดยการวางไพ่ของตัวเองลงบนไพ่ของผู้เล่นคนอื่นที่ตรงกับชนิดและลำดับของไพ่
- ตัวอย่างเช่น ผู้เล่น A มีไพ่ 2-3-4 อยู่บนมือ และผู้เล่น B มีไพ่ 1 อยู่บนมือ ผู้เล่น A สามารถกินไพ่ 1 ของผู้เล่น B ได้ โดยวางไพ่ 2-3-4 ลงบนไพ่ 1 ของผู้เล่น B
การน็อคไพ่
ผู้เล่นสามารถน็อคไพ่ได้ เมื่อผู้เล่นสามารถเรียงไพ่ครบ 4 ชุดหรือ 4 แถว โดยผู้เล่นคนแรกที่น็อคไพ่จะได้รับคะแนนสูงสุด และผู้เล่นคนอื่นจะได้รับคะแนนตามจำนวนไพ่ที่เหลืออยู่ในมือ
ประเภทของไพ่นกกระจอก
ไพ่นกกระจอกมีหลากหลายประเภท แต่ละประเภทมีกฎการเล่นที่แตกต่างกัน ประเภทของไพ่นกกระจอกที่ได้รับความนิยม ได้แก่
- ไพ่นกกระจอกแบบจีน (Chinese Mahjong) เป็นไพ่นกกระจอกที่ได้รับความนิยมมากที่สุด กฎการเล่นเป็นแบบดั้งเดิม
- ไพ่นกกระจอกแบบญี่ปุ่น (Japanese Mahjong) กฎการเล่นคล้ายกับไพ่นกกระจอกแบบจีน แต่มีความแตกต่างบางประการ เช่น ผู้เล่นสามารถจั่วไพ่จากกองกลางได้มากกว่าหนึ่งใบ
- ไพ่นกกระจอกแบบเกาหลี (Korean Mahjong) กฎการเล่นคล้ายกับไพ่นกกระจอกแบบจีน แต่มีความแตกต่างบางประการ เช่น ไพ่มังกรมีสองใบ
- ไพ่นกกระจอกแบบตะวันตก (Western Mahjong) เป็นไพ่นกกระจอกที่ได้รับความนิยมในยุโรปและอเมริกาเหนือ กฎการเล่นแตกต่างจากไพ่นกกระจอกแบบเอเชีย
ไพ่นกกระจอกไทย
ไพ่นกกระจอกไทย แพร่หลายเข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 ไพ่นกกระจอกไทยเป็นเกมที่เล่นกัน 4 คน โดยแต่ละคนจะถือไพ่คนละ 13 ใบ เป้าหมายของเกมคือ การจัดไพ่ให้ครบ 4 กลุ่ม แต่ละกลุ่มประกอบด้วยไพ่ 3 ใบ หรือ 4 ใบ โดยไพ่แต่ละกลุ่มจะต้องเรียงลำดับตามตัวเลขหรือสีสัน
ไพ่นกกระจอกไทยมีไพ่ทั้งหมด 144 ใบ แบ่งเป็น 5 ชุด คือ
- ชุดท้ง (เรียงตามตัวเลข) ประกอบด้วยไพ่ 13 ใบ คือ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, ดอกจิก, ดอกโพธิ์, ดอกเก๊กฮวย
- ชุดเสาะ (เรียงตามสีสัน) ประกอบด้วยไพ่ 13 ใบ คือ แดง, เขียว, เหลือง, ดำ, ดอกจิก, ดอกโพธิ์, ดอกเก๊กฮวย
- ชุดบ่วง (เรียงลำดับตามตัวเลขและสีสัน) ประกอบด้วยไพ่ 13 ใบ คือ 1 แดง, 2 แดง, 3 แดง, 4 แดง, 5 แดง, 6 แดง, 7 แดง, 8 แดง, 9 แดง, ดอกจิกแดง, ดอกโพธิ์แดง, ดอกเก๊กฮวยแดง
- ชุดทิศทั้งสี่ (เรียงตามทิศทาง) ประกอบด้วยไพ่ 4 ใบ คือ ตะวันออก, ตะวันตก, เหนือ, ใต้
- ชุดมังกร (ประกอบไปด้วยไพ่ 2 ใบ) คือ มังกรเขียว และ มังกรแดง
ไพ่นกกระจอกไทยมีวิธีการเล่นที่หลากหลาย ขึ้นอยู่กับกติกาของแต่ละกลุ่ม โดยกติกาที่นิยมเล่นกันในประเทศไทย ได้แก่
- กติกาไพ่นกกระจอกไทยมาตรฐาน ผู้เล่นแต่ละคนจะถือไพ่คนละ 13 ใบ โดยผู้เล่นคนแรกจะเป็นผู้เริ่มเล่น ผู้เล่นจะต้องเลือกไพ่จากกองไพ่กลางมาวางบนโต๊ะ โดยไพ่ที่วางจะต้องเป็นไพ่ที่เรียงลำดับตามตัวเลขหรือสีสัน หรือเป็นไพ่ที่สามารถทำเป็นชุดพิเศษได้ เช่น ไพ่เรียง 4 ใบ หรือไพ่แฝด เป็นต้น
- กติกาไพ่นกกระจอกไทยแบบเซียน กติกานี้จะมีกฎกติกาที่เข้มงวดกว่ากติกามาตรฐาน โดยผู้เล่นจะต้องใช้ไหวพริบและกลยุทธ์ในการเล่นมากขึ้น
ทิ้งท้าย
ไพ่นกกระจอก เป็นเกมไพ่ที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน มีต้นกำเนิดจากประเทศจีน และแพร่หลายไปทั่วโลก ไพ่นกกระจอกมีกฎกติกาการเล่นที่หลากหลาย ขึ้นอยู่กับแต่ละภูมิภาค แต่โดยหลักแล้ว ผู้เล่นจะต้องเรียงไพ่ให้ครบชุดก่อน โดยใช้ทักษะหลายด้านในการเล่น ทั้งทักษะการสังเกต ทักษะการจำ ทักษะการคิดวิเคราะห์ ทักษะการวางแผน และทักษะการคาดการณ์
ทักษะที่จำเป็นในการเล่นไพ่นกกระจอก
- ทักษะการสังเกต ผู้เล่นจะต้องสังเกตไพ่ที่ตัวเองได้รับ รวมถึงไพ่ที่อยู่บนโต๊ะและไพ่ที่ผู้เล่นคนอื่นทิ้งไป เพื่อวางแผนการเล่นต่อไป
- ทักษะการจำ ผู้เล่นจะต้องจำไพ่ที่ตัวเองได้รับและไพ่ที่คนอื่นทิ้งไป เพื่อวางแผนการเล่นให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
- ทักษะการคิดวิเคราะห์ ผู้เล่นจะต้องวิเคราะห์สถานการณ์และไพ่ที่มีอยู่ในมือ เพื่อหาวิธีเรียงไพ่ให้ครบชุดได้เร็วที่สุด
- ทักษะการวางแผน ผู้เล่นจะต้องวางแผนการเล่นล่วงหน้า เพื่อให้สามารถปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ได้อย่างทันท่วงที
- ทักษะการคาดการณ์ ผู้เล่นจะต้องคาดการณ์ไพ่ที่ผู้เล่นคนอื่นจะทิ้งไป เพื่อวางแผนการเล่นให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
นอกจากทักษะและความท้าทายแล้ว ไพ่นกกระจอก ยังเป็นเกมที่ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่นอีกด้วย เนื่องจากผู้เล่นจะต้องร่วมมือกันเพื่อเอาชนะคู่ต่อสู้ ไพ่นกกระจอกจึงถือเป็นเกมที่เหมาะสำหรับการสังสรรค์กับเพื่อนและครอบครัว ไพ่นกกระจอกเป็นเกมที่มีเสน่ห์และน่าสนใจ เหมาะสำหรับผู้เล่นทุกเพศทุกวัย ไม่ว่าคุณจะต้องการความท้าทาย ความสนุกสนาน หรือต้องการหาเกมที่สามารถเล่นกับเพื่อนๆ ได้ ไพ่นกกระจอกก็ถือเป็นเกมที่ตอบโจทย์ได้เป็นอย่างดี
